The Ottoman Public Debt in the Economic History of Russian Turkology
Natalia Chernıchenkına
Keywords: Osmanlı borçları, Osmanlı Kamu Borç Yönetimi, Rusça tarihçilik, “eski okul”, “yeni okul”, Sovyet araştırmacılar, Duyun-ı Umumiye
Abstract
Rusya'da Rus tarihçileri tarafından Osmanlı Devleti ile Türkiye'nin ekonomik ve toplumsal gelişmelerine ait çok sayıda çalışma yapılmıştır. Genel anlamda Osmanlı maliyesi özel anlamda ise Osmanlı dış borçları Rus araştırmacılarının da ilgisini çekmiştir. Ancak, Osmanlı Devleti'nin sosyal ve ekonomik durumu bu çalışmalar da geniş çaplı bir araştırmadan ziyade genel hatları ile ele alınmıştır. Rus ekonomi tarihçilerinin eserlerinde çoğunlukla Osmanlı dış borçları sorununun Osmanlı dönemi üzerinde ağırlıklı olarak durulmuş, Türkiye Cumhuriyeti dönemi hakkında pek fazla bilgi verilmemiştir. Bununla birlikte Rus araştırmacılarının yakın dönem çalışmalarında bu eksikliğin giderilmeye çalışıldığı görülmektedir. Bu makalede yakın dönem Rus ekonomi tarihçilerinin eserleri incelenmiş, bu eserlerde yazarların Osmanlı dış borçlar sorununa nasıl baktıkları, birbirlerinden farklı ve ortak yaklaşımlarının neler olduğu üzerinde durulmuştur. Osmanlı Devleti'nin Kırım Savaşı esnasında ilk defa dış borç alması ile başlayan ve Duyun-ı Umumiye'ye giden borçlanma süreci, bu borçların Türkiye Cumhuriyeti'ne devretmesi ve ödenmesinin Rus araştırmalarında nasıl yer aldığı yansıtılmaya çalışılmıştır. Makalede Rus araştırmacıların eserleri ışığında borçlar sorunu ele alınmış, farklı yaklaşımlar akademik bakış açısından değerlendirilmiştir.