Talat Paşa Davası” Kararına Berlin’deki Müslümanların Tepkisi ve Alman Hükümeti’nin
Mustafa Çolak
Anahtar Kelimeler: Talat Paşa, Ermeni Meselesi, Emir Sekip Arslan, Rıfat Mansur, Şark Kulübü
Özet
Bu çalışma, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi (Cilt XX, Sayı 58 (Mart 2004)'nde yayınlanmış olan "Tehcir Olayı'nın Propaganda Sürecindeki Doruk Noktası: Talat Paşa Davası" adlı makalenin devamı niteliğindedir. Dolayısıyla burada Talat Paşa Davası ve bunun dünya basınına yansıması tekrar değerlendirilmemiştir. Bu çalışmada "Talat Paşa Davası" kararına o günlerde Berlin'de yaşayan İttihatçılar ve Müslüman grupların, teşkilatlı ya da ferdi olarak ortaya koydukları tepkiler ele alınmıştır. Ayrıca Alman Hükümeti'nin bu tepkiler karşısındaki tavrı da irdelenmiştir. Bu amaçla bir taraftan Berlin'de yaşayan Mısır, Azerbaycan, Hindistan, İran, Tatar, Arap ve Türk temsilcilerinin Alman Devlet başkanına yazmış oldukları mektup ve bu mektuba Alman hükümetinin verdiği cevap değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Aynı zamanda "Talat Paşa Davası" kararının adaletsizliğini savunan Emir Sekip Arslan Bey ile Dr. Rıfat Mansur'un hazırlamış olduğu broşürler ile Alman Dışişleri Bakanlığı Arşivi (PA-AA)'nden temin edilen belgeler değerlendirilmiştir. Bütün bunların sonucunda 'Talat Paşa Davası" kararının anlaşılmasına ve "Ermeni Meselesi" konusundaki araştırmalara katkıda bulunulmaya çalışılmıştır