Liman Von Sanders Misyonu Meselesi: Misyona Yönelik Uluslararası Tepkiler, Osmanlı Devleti Ve Almanya’nın Tutumu (Kasım 1913-Ocak 1914)

Özet

Bu çalışma, Liman von Sanders liderliğindeki Alman Askerî Islah Heyeti’nin İstanbul’a gelişinin ardından ortaya çıkan uluslararası tepkiler karşısında Osmanlı Devleti ve Almanya’nın tutumlarını karşılaştırmalı olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, Birinci Dünya Savaşı öncesinde bloklar arası güç dengelerini derinden etkileyen ve bazı diplomatlara göre savaşın tohumlarının atılmasına yol açan bu misyonun, özellikle Rusya ile Almanya arasında bir çatışmayı tetikleme potansiyeline dikkat çekmekte, Almanya’yı misyonda değişikliğe sevk eden ve Osmanlı Devleti’nin bu değişikliğe direnmesinin nedenlerine odaklanmakta ve temelde değişikliğin Almanya tarafından Osmanlı’ya bir dayatma mı olduğu, yoksa İttihat ve Terakki liderliğinin diplomatik baskılar karşısında manevra alanı yaratmak üzere geliştirdiği bir strateji mi olduğu sorusunu merkeze almaktadır. Misyon, Osmanlı Balkan Savaşı’nda çöküşü kesinleşen orduyu yeniden yapılandırmak amacıyla Almanya’dan tam yetkili bir askerî heyet talebi neticesinde ortaya çıkmıştı. Gündeme gelmesinin ardından misyonun asıl tartışma noktası, Rusya’nın tepkisinin de merkezinde yer alan Liman von Sanders’in Birinci Kolordu Komutanlığı’na atanması olmuştu. Bu durum, Almanya’nın Osmanlı üzerindeki siyasi ve askerî nüfuzunu artırdığı gerekçesiyle özellikle Rusya’nın sert diplomatik itirazlarına yol açmış ve kısa sürede uluslararası bir krize dönüşmüştü. Almanya başlangıçta Osmanlı Devleti ile birlikte bu baskılara karşı direnç göstermiş, ancak artan diplomatik gerilim sonucunda geri adım atmak zorunda kalmıştı. Osmanlı Devleti ise Almanya’nın dayatmalarına karşı bir süre direniş göstermiş, ancak sonuçta yapılan değişiklikleri kabul etmek durumunda kalmıştı. Çalışma, misyonun yalnızca Osmanlı ordusunun modernizasyon sürecinde değil, aynı zamanda Osmanlı dış politikasının ve karar alma mekanizmalarının Almanya’nın çıkarları doğrultusunda yeniden şekillenmesinde kritik bir dönüm noktası olduğunu öne sürmekte, Osmanlı-Alman ilişkilerinde güç dengesi, diplomatik baskılar ve askerî reform politikalarının nasıl iç içe geçtiğini ortaya koymaktadır. Almanya, bu süreçte Osmanlı üzerindeki askerî ve siyasi nüfuzunu artırırken, bu durum, Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın yanında yer alma kararını etkileyen önemli faktörlerden biri olmuştu. Bu yönüyle ayrıca, Liman von Sanders’in Çanakkale Savaşı’ndaki rolüne ilişkin tartışmalara bilimsel bir arka plan sunma iddiasını taşımaktadır.

Bu makalede Etik Kurul Onayı gerektiren bir çalışma bulunmamaktadır.

Bu makale intihal taramasından geçirildi.(https:// intihal.net/)

Bu makale, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC) ile lisanslanmıştır.