Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan

BEKİR KARACABEY; SULTAN MURAT TOPÇU

doi:10.33419/aamd.1700112

BEKİR KARACABEY^¹, SULTAN MURAT TOPÇU^²

¹Kafkas Üniversitesi Kazım Karabekir Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Kars/TÜRKİYE
²Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü, Kayseri/TÜRKİYE

Anahtar Kelimeler: Ardahan, Eğitim Yapıları, İlkokul Binaları, Lojmanlı Köy Okulları.

Özet

Eğitim kurumları, sosyal devletlerde kamusal bir görev olarak kabul edilmekte olup bu kurumlar devlet eliyle inşa edilmiştir. Yapım süreçlerinde dönemin sanat, mimarlık ve fikir akımlarının yanında geçmişten gelen devlet birikimleri etkin bir rol oynamıştır. Osmanlı Devleti’nin yerine kurulan Türkiye Cumhuriyet’i de kendinden önceki devletin bakiyesinden yararlanmıştır. Ancak Cumhuriyet’in sağlam temellere oturmasıyla birlikte kendi karakterini yansıtacak okul planları tasarlanmıştır. Bunun yanı sıra bir ulusu yeniden inşa etmek, rejimi özümsetmek ve kendini anlatmak üzere ülkenin dört bir köşesine gidecek öğretmenler yetiştirilmiştir. Köylere giden öğretmenler için hem ders anlatacakları okul hem de yaşamını ikame edecekleri bir ev ihtiyacı hâsıl olmuştur. Buna istinaden devlet, lojmanlı köy okulları modelini geliştirmiştir. Bu okulların tasarımında gerek yurt içinden gerekse yurt dışından ülkeye davet edilen mimarlar, köylerde inşa edilecek okullar için bir dizi çalışmalar yapmıştır. Ayrıca ülke genelinde lojmanlı köy okulları için tip-proje yarışmaları düzenlenmiştir. Dolayısıyla Erken Cumhuriyet Dönemi yapılarında belli bir plandan söz etmek mümkündür. Makalenin konusunu oluşturan lojmanlı eğitim yapıları da bu düzen içerisinde Ardahan’da inşa edilmiş Cumhuriyet Dönemi’nin karakteristik mimarisini yansıtan önemli eserlerdir. Bu çalışmayla, lojmanlı eğitim yapıları Ardahan özelinde tespit edilerek Türk Eğitim mimarisindeki önemi vurgulanmıştır. Lojmanlı köy okullarıyla ilgili doğrudan yayınlanmış bir çalışma bulunmamakla birlikte bazı kitap, makale ve tezlerde eğitim yapıları içerisinde bu tür eserler incelenmiştir. Söz konusu lojmanlı köy okulları ilk defa bu makalede detaylı bir şekilde ele alınarak tipoloji değerlendirmesine gidilmiştir. Bu kapsamda Ardahan il merkezi, ilçe ve köylerinde yaptığımız saha çalışmasında Erken Cumhuriyet Dönemi’ne ait beş lojmanlı köy okulu tespit edilmiştir. Bu okullar plan, malzeme ve cephe tasarımları açısından Anadolu’da inşa edilen benzer örneklerle karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.

Etik Beyan

Bu makalede Etik Kurul Onayı gerektiren bir çalışma bulunmamaktadır.

Yazar Katkıları

BK (% 60) SMT (% 40)

İntihal Taraması

Bu makale intihal taramasından geçirildi. (https://intihal.net/)

Açık Erişim Lisansı

Bu makale, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC) ile lisanslanmıştır.

BibTex	`@article{ atam1140, doi = {10.33419/aamd.1700112}, author = {BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU}, title = {Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan}, journal = {Atam}, year = {2025}, volume = {XLI}, number = {111}, pages = {181-222}, publisher = {Atatürk Research Center} }`
RIS	`TY - JOUR AU - BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU PY - 2025 TI - Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan SP - 181 EP - 222 JO - Journal of Atatürk Research Center J2 - Atam VL - XLI IS - 111 PB - DO - 10.33419/aamd.1700112 ER -`
EndNote	`%0 Journal Article %A BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU %T Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan %J Journal of Atatürk Research Center %D 2025 %V XLI %N 111 %P 181-222 %R 10.33419/aamd.1700112`
APA	BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU (2025). Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan. Journal of Atatürk Research Center, XLI(111), 181-222. doi:10.33419/aamd.1700112
MLA	BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU. "Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan" Journal of Atatürk Research Center, vol. XLI, no. 111, 2025, pp. 181-222. doi:10.33419/aamd.1700112.
Chicago	BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU. "Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan" Journal of Atatürk Research Center XLI, no. 111 (2025): 181-222. https://doi.org/10.33419/aamd.1700112.
AMA	BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU. Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan. Atam. 2025; XLI(111): 181-222. doi:10.33419/aamd.1700112.
Vancouver	BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU. Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan. Atam. 2025; XLI(111): 181-222. doi:10.33419/aamd.1700112
ISNAD	BEKİR KARACABEY, SULTAN MURAT TOPÇU. "Village Schools With Lodgings Built In The Early Republican Period In Ardahan". Journal of Atatürk Research Center XLI/111 (2025): 181-222. https://doi.org/10.33419/aamd.1700112.

Ardahan’da Erken Cumhuriyet Dönemi’nde İnşa Edilen Lojmanlı Köy Okulları

Özet

Cite As